مدرسه علمیه آیت‌الله بروجردی (قم)

مدرسه علمیه آیت‌الله بروجردی
اطلاعات اوليه
بنيانگذار مهدی قلی‌خان
تأسیس ۱۱۲۳ق، دوره (صفویه)
کاربری مدرسه • آموزشی
مکان قم
نام‌های دیگر مدرسه خان
مشخصات
وضعیت فعال
امکانات کتابخانه • ۳۴ مَدرس
معماری
معمار ؟
بازسازی آیت‌الله بروجردی در ۱۳۷۸ - ۱۳۷۹ق

مدرسه علمیه آیت‌الله بُروجردی مشهور به مدرسه خان (تأسیس: ۱۱۲۳ق) از مدارس قدیمی قم که در ضلع شرقی آستانه حضرت فاطمه معصومه و جنب بازارچه معروف به گذرخان واقع شده است. این مدرسه در دوره صفویه ساخته شد و چون به دستور آیت‌الله بروجردی تجدید بنا گردید، به نام وی مشهور شد.

تاریخچه

سنگ بنای این مدرسه در سال ۱۱۲۳ق در دوره صفویه توسط شخصی به نام مهدی‌ قلی‌خان نهاده شد. این مدرسه که در نزدیکی حرم حضرت معصومه واقع شده، در بنای اولیه دارای چهار اتاق در یک طبقه بود که به مرور زمان رو به ویرانی رفت.

تجدید بنا و کتابخانه

در زمان مرجعیت آیت‌الله بروجردی، این مدرسه تجدید بنا شد و به سه طبقه و حجرات متعدد ارتقا یافت. عملیات ساختمانی مدرسه در رجب ۱۳۷۸ق آغاز و در شوال ۱۳۷۹ق پایان یافت.

به دستور آیت‌الله بروجردی برای استفاده طلاب این مدرسه و دیگر طلاب، کتابخانه مستقلی نیز در نظر گرفته شد که در زمان حیات وی، کتب زیادی برای تجهیز آن خریداری گردید.

نمای داخلی مدرسه خان

تولیت

در زمان حیات آیت‌الله بروجردی نظارت بر امورات مختلف مدرسه بر عهده آقا مجتبی عراقی بود. پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی، تولیت آن برعهده فرزندش سید محمدحسن طباطبائی قرار گرفت و پس از او فرزندش سید محمدصادق طباطبائی آن را بر عهده گرفت. بعد از وفات وی تولیت مدرسه را آیت‌الله علوی طباطبایی بروجردی نوه دختری آیت‌الله بروجردی عهده‌دار شد.

کاربرد

مدرسه برای استفاده طلاب وقف شده است و تا سال ۱۳۸۵ش بیشتر کاربرد خوابگاهی داشت. هنگامی که سید جواد علوی طباطبایی بروجردی تولیت آن را به دست گرفت، کاربرد آن را به آموزشی تغییر داد. به دستور وی در سال ۱۳۸۵ش تغییراتی در ساختار مدرسه مانند مسقف کردن حیاط و تبدیل حجرات مدرسه به کلاس درس انجام شد. این مجموعه ۳۴ اتاق درس دارد و محل برگزاری برخی دروس حوزوی و مباحثه شماری از طلاب است. دروس فقه، اصول، تفسیر، فلسفه و کلام در این مدرسه تدریس می‌شود.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. عقیقی بخشایشی، مدارس حوزه علمیه قم یا مهد پرورش شخصیت‌های بزرگ، ۱۳۶۰ش.
  2. ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله بروجردی.
  3. ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۲۳.
  4. لک علی‌آبادی، الگوی زعامت،
  5. ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله بروجردی.
  6. ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله بروجردی.
  7. ، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله بروجردی.
  1. مهدی قلی‌خان، فرزند علیقلی‌خان بن قرچقای‌خان است. او مدتی در دوره شاه سلطان حسین یا شاه سلیمان متولی آستانه حضرت معصومه بوده است. وی شاعر، ادیب و دانشمند بوده و تخلص او در شعر، صفا بوده است. دو اثر برای او نقل شده یکی دیوان صفا قمی و دیگری سماء الاسماء که در لغت عربی به فارسی است. مدرسه خان قم توسط وی در سال ۱۱۲۳ق ساخته و تأسیس شد. قبر وی در حجره کنار راهرو ورودی این مدرسه بوده است که پس از احداث خیابان ارم، جزء پیاده‌رو شده است.

منابع

  • عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، مدارس حوزه علمیه قم یا مهد پرورش شخصیتهای بزرگ، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر ۱۳۶۰.
  • ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم، تصحیح: علی دوانی، انتشارات رهنمون، تهران، ۱۳۸۳ش.
  • لک علی‌آبادی، محمد، الگوی زعامت (زندگی‌نامه آیت‌الله بروجردی)، مرکز اطلاع‌رسانی غدیر.

پیوند به بیرون